Alle pedagogische kaders geven aan dat we een brede ontwikkeling op het oog moeten hebben. Maar over wat we ‘ontwikkeling’ noemen, verschillen de meningen. In de ervaringsgerichte benadering spreken we van fundamenteel leren of deep level learning en daarbinnen van competenties. In dit boek belichten we deze opvatting van leren en ontwikkeling. We introduceren ook een kader om ontwikkeling te observeren in tien domeinen: grote (grove) en kleine (fijne) motoriek, taalvaardigheid, beeldende en muzikale expressie, begrijpen van de fysische wereld, begrijpen van de maatschappelijke wereld, sociale competentie, logisch-wiskundig denken, zelfsturing en ondernemingszin, zelfvertrouwen en verbondenheid. We tonen hoe dat in de praktijk werkt, met het portret van twaalf kinderen (van 1 tot bijna 4 jaar). We beschrijven onze observaties, we duiden welke ontwikkelingsgebieden daarin te onderscheiden zijn én we geven een inschatting van de competenties. Indringende verhalen zijn het, stuk voor stuk. Elk van de portretten roept het unieke op van een persoon-in-ontwikkeling. Van jonge kinderen die hun kracht tonen, maar ook hun worsteling met de uitdagingen die eigen zijn aan ‘leven’. Tot slot hebben we elk domein uitgelicht, beginnend met een globale beschrijving per domein. Het stelt je in staat zelf gericht te observeren en een inschatting te maken van de competentie op het domein. Daarna beschrijven we waar de competenties bij volwassenen aan de orde komen, geven we situaties waarin je deze competenties bij kinderen kunt observeren, noemen we de signalen die je helpen om te bepalen hoe ver het kind ontwikkeld is in het domein en geven we een definitie van het laagste en hoogste niveau van ontwikkeling. Een competentiegerichte benadering brengt je dichter bij kinderen. Je ziet het hele plaatje. Je herleidt ze niet tot wat ze (nog) niet goed kunnen, maar je ziet, waardeert en geniet van hun sterktes.