Gilles de Rais was een man van schrille tegenstellingen. Hij was maarschalk van Frankrijk maar hij gedroeg zich als een roofridder, hij was naar men zei rijker dan de koning, maar hij maakte gigantische schulden. Hij stichtte een kapel voor de Onnozele Kinderen maar hij misbruikte zelf meer dan honderd kinderen, die deze 'liefde' niet overleefden. Hoewel hij diep gelovig was en rondreisde met een gevolg van geestelijken en koorknapen, liet hij door verschillende magiërs duivels aanroepen. Men heeft zelfs gezegd dat het sprookje van Blauwbaard is afgeleid van zijn leven.

Gilles de Rais en Jeanne d'Arc namen deel aan dezelfde krijgstochten, ze vochten naast elkaar bij het ontzet van Orléans, ze stonden beiden vlakbij Karel VII toen hij tot koning werd gezalfd en ze kregen allebei van de koning een rand van koninklijke lelies op hun wapenschild. Net als Jeanne stierf Gilles op de brandstapel.
Verschillende schrijvers hebben zich daarom afgevraagd, wat hun relatie is geweest. Hadden ze grote invloed op elkaars leven, waren ze minnaars, waren ze deelnemers aan dezelfde heidense eredienst? Wat is er waar van de theorie dat Jeanne de buitenechtelijke dochter van de koningin was en dat zij niet op de brandstapel gestorven is? En hoe zat het met de vrouw die na de dood van Jeanne opdook als legeraanvoerder in dienst van Gilles en beweerde dat zij de ontsnapte Jeanne d'Arc was?

Het verslag van het leven van de maarschalk is overwoekerd door lagen van slordige geschiedschrijving, door romantische verhalen en door speculaties over samenzweringen. Om te zien wat er echt gebeurde, moeten we alle lagen analyseren en teruggaan naar de bronnen.

Dick Berents (1947) promoveerde op Misdaad in de middeleeuwen. Hij schreef boeken over middeleeuwse onderwerpen, over reizigers in de geschiedenis en over gentleman-inbrekers in de literatuur. Uitgeverij Aspekt publiceerde recent van zijn hand Stalin en Hitler komen in de hemel, de hele geschiedenis aan de hand van moppen en misvattingen.