Nationale geschiedenis is volop in discussie, niet alleen in Nederland. Terwijl een canon ankerplaatsen en vensters probeert te bieden, brengt de multiculturele samenleving aanspraken op erkenning en inclusie met zich mee en eisen conservatieven behoud van het traditionele geschiedverhaal. Moet nationale geschiedenis verbinden, een thuis bieden, confronteren, aanklagen of verzoenen? In haar maatschappelijke functie is geschiedenis vooral een ‘willenschap’. Dat is altijd zo geweest. Van en voor wie is de geschiedenis eigenlijk? Remieg Aerts maakt zichtbaar hoe historici door de tijd heen de Nederlandse geschiedenis hebben vormgegeven. Welke keuzen structureren dat verhaal? In lange lijnen over vier eeuwen volgt hij het fenomeen van de natiestaat en laat hij zien hoe voorstellingen van identiteit, nationaliteit, tolerantie, burgerlijkheid, democratie en politiek hun schijnbare vanzelfsprekendheid hebben gekregen. Waarom heeft Nederland geen republikeinse traditie? Wat is er nationaal aan nationale geschiedenis? Door vragen te stellen, neemt Aerts de lezer mee in deze overdenkingen en trekt hij de lijnen door naar de actualiteit, bijvoorbeeld rond emotie in de politiek. Zo blijkt telkens de relevantie van het historisch perspectief voor het heden, want cultuur en samenleving bestaan voor een groot deel uit geschiedenis.

Remieg Aerts is hoogleraar Nederlandse geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam. Zijn magistrale biografie Thorbecke wil het werd bekroond met de Prinsjesboekenprijs (‘beste politieke boek’ 2018) en de Nederlandse Biografieprijs (2020).